Skrót „OZE” to ostatnio jeden z najczęściej pojawiających się skrótów w mediach, publikacjach naukowych i dyskusjach politycznych. W tym artykule wyjaśnimy jego znaczenie, odpowiemy na pytania o przyczynę wzrostu jego popularności, a także zastanowimy się co dobrego OZE może przynieść dla Polski?
OZE: co to jest?
Rozwinięcie skrótu „OZE” brzmi: „Odnawialne Źródła Energii”. Jak sama nazwa wskazuje, odnawialne źródła energii są to źródła energii, które się odnawiają. Innymi słowy, korzystanie z nich nie powoduje zmniejszenia ich zasobów, ponieważ istnieją one stale i nie kurczą się. Ponadto są ogólnodostępne. Do odnawialnych źródeł energii zalicza się głównie słońce, wiatr i wodę. Mówi się, że są one ekologiczne, ponieważ produkowanie energii z nich jest neutralne dla środowiska – tj. nie powoduje szkodliwych emisji.
OZE występuje w opozycji do nieodnawialnych źródeł energii. W przeciwieństwie do OZE, wydobycie i stosowanie nieodnawialnych źródeł wiąże się z ograniczaniem ich dostępności i wyczerpywaniem się. Do nieodnawialnych źródeł energii zaliczamy przede wszystkim paliwa kopalne, takie jak węgiel, ropę, gaz. Z uwagi na to, że ich przetwarzanie powoduje m.in. emisje dwutlenku węgla, uważa się, że te źródła nie są ekologiczne.
Co wpływa na popularność OZE?
Odkąd rozwija się przemysł, paliwa kopalne spala się na masową skalę, a to powoduje olbrzymie straty dla środowiska. Ludzie zanieczyszczają swoją aktywnością powietrze, wodę, całe swoje otoczenie. Dodatkowo przewiduje się, że wraz z rosnącą liczbą ludzi i podnoszeniem standardu życia, zapotrzebowanie na energię będzie rosło. Mogłoby to doprowadzić do katastrofy, ale na szczęście ludzkość potrafi się zreflektować i odnalazła wartość w OZE. Dzięki coraz większej wiedzy, znajomości technologii i tworzeniu innowacji jesteśmy w stanie zwiększyć ilość produkowanej i zużywanej czystej energii.
Rosnąca świadomość różnic pomiędzy nieodnawialnymi i odnawialnymi źródłami energii sprawia, że OZE zyskuje na znaczeniu. OZE stało się symbolem lepszej przyszłości i ratunkiem dla ludzi i świata. Stopniowe przechodzenie na OZE jest konieczne, aby móc skutecznie przeciwdziałać postępującym zmianom klimatu.
Najbardziej przyjazne i zarazem najprostsze i popularne technologie OZE to elektrownie fotowoltaiczne i turbiny wiatrowe. Za inne skuteczne uchodzą również działające w coraz większej ilości elektrownie wodne, pompy ciepła, biogazownie, biomasa.
Ustawa OZE: co warto wiedzieć?
Ustawa o odnawialnych źródłach energii to akt prawny, który reguluje ważne kwestie dotyczące funkcjonowania OZE w Polsce. Dokument określa w szczególności:
- zasady i warunki wykonywania działalności w zakresie wytwarzania m.in. energii z OZE,
- mechanizmy i instrumenty wspierające wytwarzanie energii,
- wszelkie inne zasady czy warunki korzystania z OZE.
W grudniu 2021 roku Prezydent podpisał ustawę o odnawialnych źródłach energii wprowadzającą zmiany do systemu rozliczeń prosumentów. Jedną z najważniejszych zmian w ramach nowelizacji jest wprowadzenie tzw. net-bilingu. Jest to nic innego jak system wartościowego rozliczenia nadwyżki energii wyprodukowanej przez prosumenta. Będzie on dotyczył nowych prosumentów, którzy złożą wniosek o przyłączenie do sieci od 1 kwietnia 2022 roku.
Nowy system rozliczeń będzie wspierał dalszy stabilny rozwój energetyki obywatelskiej w Polsce. System net-billingu, to mechanizm prosty i sprawiedliwy społecznie. Polska jest jednym z europejskich liderów w rozwoju OZE, a w szczególności instalacji fotowoltaicznych. To efekt świadomych działań rządu, których celem jest transformacja energetyczna, oparta o technologie zeroemisyjne, jak również zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Ireneusz Zyska, wiceminister klimatu i środowiska, pełnomocnik rządu ds. OZE
System net-billingu zachęca prosumentów do większej autokonsumpcji energii. Aby zoptymalizować wysokość rachunków, należy sprawnie reagować na bodźce cenowe. W tym celu warto zdecydować się m.in. na zakup magazynów energii i narzędzi do zarządzania energią w gospodarstwie domowym. Co istotne, na te urządzenia można zdobyć dofinansowanie w nadchodzącym programie Mój Prąd 2022 .
Ponieważ rynek OZE szybko się rozwija i zmienia, nowe sytuacje wymagają aktualnych regulacji, a to prowadzi do kolejnych nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii. Przy okazji warto dodać, że w ramach ostatniej nowelizacji wprowadzono również pojęcie prosumenta zbiorowego i wirtualnego. Dzięki nowemu podejściu prosumentami może być blisko 14 mln nowych gospodarstw domowych.
OZE w Polsce
Według danych GUS – spada udział węgla w produkcji energii w Polsce. Jednocześnie towarzyszy temu rosnący udział OZE. Chociaż Polska wykorzystuje energię mniej efektywnie w porównaniu do przeciętnych wyników UE, to efektywność ta wzrosła w ciągu dekady. Nie bez znaczenia jest również fakt, że produkcja energii z odnawialnych źródeł wypada nieraz korzystniej pod względem kosztów.
Dziś odnawialne źródła energii są najtańszym źródłem energii. Odnawialne źródła energii zapewniają krajom związanym z węglem atrakcyjny ekonomicznie program stopniowego wycofywania, który zapewnia zaspokojenie rosnącego zapotrzebowania na energię, przy jednoczesnym obniżeniu kosztów, dodaniu miejsc pracy, pobudzeniu wzrostu i spełnieniu ambicji klimatycznych.
Francesco La Camera, dyrektor generalny International Renewable Energy Agency
To z kolei sprawia, że nowe elektrownie OZE stają się bardziej konkurencyjne niż elektrownie węglowe. Z publikacji pt. „Polska na drodze zrównoważonego rozwoju” wynika, że w latach 2010-2018 odnotowano spadek udziału węgla o 10% (zmiana z 87% na 77%). Natomiast udział OZE wzrósł wtedy o 6% (zmiana z 7% na 13%). Wśród OZE najwięcej było energii wiatrowej. Ponadto najnowsze analizy zapowiadają, że trend wzrostowy udziału OZE w produkcji energii ogółem w Polsce w przyszłości będzie kontynuowany. Jest to związane z jednej strony z malejącymi kosztami energii wiatrowej i słonecznej. Natomiast z drugiej strony pojawia się rosnące zapotrzebowanie na energię w ogóle. Oprócz tego są deklaracje i plany prowadzące do realizacji celów dekarbonizacyjnych i ochrony klimatu.
Zródła:
https://www.programczystapolska.pl/artykul/oze-przyszlosc-energii-elektrycznej/
https://upwr.edu.pl/aktualnosci/oze_dobry_kierunek_na_przyszlosc-665.html
https://www.shell.pl/energia-i-innowacja/przyszlosc-energetyczna.html
https://ceo.com.pl/jaka-jest-przyszlosc-oze-w-polsce-19622
https://mojafirma.infor.pl/ekobiznes/5195996,Przyszlosc-odnawialnych-zrodel-energii-w-Polsce.html
https://e-magazyny.pl/magazyny-energii/nizsze-koszty-oze-napedzaja-rynek-magazynow-energii/
https://e-magazyny.pl/magazyny-energii/elektrownie-odnawialne-tansze-niz-weglowe/